Środki antyadhezyjne. Czym są? Jak działają?

 

Środki antyadhezyjne, oleje do form, środki ułatwiające wyciąganie betonów z formy to wymienne określenia na ten sam typ produktów, które ułatwiają oddzielenie formy lub szalunku od stwardniałego betonu. Chociaż nie istnieje żadna definicja i rozgraniczenie w normach na tego typu produkty, to i tak możemy rozróżnić kilka typów środków antyadhezyjnych.

 

Po co stosować środki antyadhezyjne?

Beton jest jednym z najczęściej stosowanych materiałów budowlanych na świecie. Obecnie nie służy już tylko jako materiał konstrukcyjny, ale coraz częściej wykorzystywany jest jako warstwa elewacyjna (beton architektoniczny). Wykorzystanie środków antyadhezyjnych zapewnia łatwe rozszalowanie i gwarantuje, że beton nie „przyklei się” do deskowania, a po rozszalowaniu przyjmie zamierzony kształt.

 

Rodzaje środków antyadhezyjnych

Tak naprawdę możemy wyróżnić dwa główne rodzaje środków antyadhezyjnych: takie, które tworzą cienką membranę na styku forma – beton oraz takie, które są reaktywne (aktywne chemicznie).

Środki, które tworzą membranę pomiędzy betonem a szalunkiem, są nieaktywne i nie wchodzą w reakcję z betonem. Typowym przykładem takich środków są wszelkiego rodzaju oleje (napędowe, do ogrzewania, silnikowe itp.) oraz woski parafinowe. Oleje  są popularne ze względu na ich dostępność i stosunkowo niską cenę. Należy jednak pamiętać, że tego typu środki powodują powierzchniowe zabarwienia betonu, które trwale zmieni jego kolor, tworząc plamy.

Z kolei środki, które są reaktywne, biorą udział w różnego rodzaju reakcjach chemicznych ułatwiających  rozdeskowanie (odklejenie) formy  od betonu. Reaktywność w tym wypadku oznacza to, że aktywny składnik środka antyadhezyjnego łączy się z wolnym wapniem świeżej mieszanki betonowej. Zwykle w takim wypadku aktywnym składnikiem środka antyadhezyjnego jest jakiś rodzaj kwasu tłuszczowego. Bardzo często kwasy tłuszczowe rozpuszczane są w nośniku w postaci oleju ropopochodnego. Właściwy dobór proporcji między kwasem tłuszczowym a nośnikiem i innymi dodatkami powoduje zdecydowanie mniej (lub w ogóle) plam i odbarwień na powierzchni betonu.  Dlatego właśnie wykonawcy i technolodzy wybierają tego typu środki tworząc beton architektoniczny.

Warto też zwrócić uwagę, że środki reaktywne mogą pozostawać na formie przez bardzo długi czas, a środki tworzące membrany odparowują z deskowania po kilku dniach.

 

Środki antyadhezyjne – jak stosować?

Z całą pewnością można stwierdzić, że duża ilość środka antyadhezyjnego naniesionego na formę dużo bardziej ułatwi rozszalowanie.  Jednakże duże ilości środka na deskowaniu trwale powodują odbarwienia i plamy. Jeśli realizujemy elementy z betonu, które będą w kolejnych etapach zasłonięte przez inne warstwy (ocieplenia, elewacyjne itp.), to takie plamy nie stanową problemu. Gorzej gdy realizujemy beton architektoniczny, który będzie warstwą elewacyjną i będzie poddawany wizualnej ocenie przez wszystkich, którzy będą na niego patrzeć.

Ponadto, nadmiar środka antyadhezyjnego to również wzrost kosztów realizacji elementów betonowych.

Podczas nanoszenia środka antyadhezyjnego najbardziej korzystne jest użycie dysz, które „rozdrabniają” krople środków do bardzo małych rozmiarów (grubości około 0,01 mm). Wybranie takich narzędzi, daje gwarancję braku plam na powierzchni betonu oraz łatwego wyjęcia z formy związanego betonu.

Niestety ciągle można stwierdzić, że na budowach nanosi się zdecydowanie za dużo środka antyadhezyjnego. Najczęściej nanoszony jest przy pomocy pędzli lub szczotek. Nakładanie środków antyadhezyjnych w ten sposób powoduje około 7-10-krotnie większe zużycie niż, gdy robi się to przy użyciu dysz. Używaj płaskich końcówek na dyszach. Tworzą one bardzo małe kropelki, które pomagają wytworzyć bardzo cienkie membrany (mniejsze zużycie),  dzięki czemu beton po rozszalowaniu będzie miał naturalny piękny wygląd. Z kolei pełne dysze to większe zużycie i gwarancja plam i zacieków na betonie.

 

Czystość formy

Zawsze nakładaj środki antyadhezyjne na czyste szalunki. Środki antyadhezyjne nie zapewniają ochrony betonu przed brudem, który może znajdować się na formie. Po rozszalowaniu wszystkie nieczystości z formy będą widoczne na powierzchni betonu. Zwróć również uwagę, że nanoszenie zbyt dużej ilości środka antyadhezyjnego może powodować „zbieranie” kurzu z powietrza, co również może mieć negatywny wpływ na końcowy efekt.

 

Ciśnienie rozpylacza

Sama dysza to nie wszystko. Ciśnienie rozpylacza ma również istotny wpływ na jakość rozpylania. Najlepszy i najbardziej równomierny efekt rozpylenia daje stosowanie ciśnienia pomiędzy 2 a 4 atmosfery (bar). Ręczne opryskiwacze (po napompowaniu) wytwarzają ciśnienie 2-2,5 atmosfer, które całkowicie wystarcza do prawidłowego wykonania prac.

 

Temperatura stosowania

Temperatura nie wpływa aż tak bardzo na cały proces nanoszenia. Należy jedynie zwrócić uwagę, że przy ujemnych temperaturach niektóre środki antyadhezyjne mogą zwiększać swoją lepkość, co może utrudnić równomierne nanoszenie. W takich przypadkach należy przechowywać środki antyadhezyjne w dodatnich temperaturach. Czasami również pomaga niewielki wzrost ciśnienia przy nanoszeniu.

Należy również pamiętać, że wzrost lepkości środka antyadhezyjnego zwiększa prawdopodobieństwo zatrzymania pęcherzy powietrza na styku beton – forma. Przy wykonywaniu elementów, w których zapewnienie gładkiej powierzchni jest kluczowe, lepiej zdecydować się na środki antyadhezyjne przystosowane do ujemnych temperatur.

 

Tak jak widać środki antyadhezyjne to nieodłączna część realizacji z ze zwykłego betonu jak i betonu architektonicznego. Przestrzegając kilku prostych zasad ułatwią pracę z szalunkiem i pozwolą cieszyć się piękną powierzchnią betonu.

 

Masz pytania? Zapraszamy do kontaktu.